دیسک کمر و فلج پا

فلج شدن به معنای از دست دادن تحریک‌پذیری بخشی از اعصاب و عروق عصبی است. وقتی این اتفاق رخ دهد، هرکدام از نواحی بدن که مرتبط با این اعصاب باشند، توانایی حرکت خود را از دست می­دهند. فلج شدن می‌تواند ناگهانی یا به‌مرور زمان اتفاق بیفتد. بسیاری از بیماری­ها و حوادث می­توانند منجر به فلج شدن پا شوند. تصادف، ام‌اس، سکته مغزی، ناراحتی­های عصبی و نقص­های مادرزادی همه دلایلی هستند که می­توانند این پیشامد را رقم بزنند. علاوه ­بر عارضه­هایی که ذکر شد، آسیب­های دیسک گردن و کمر هم عامل بخش بزرگی از فلج پا هستند. در این نوشتار به رابطه دیسک کمر و فلج پا می­پردازیم. مراجعه به موقع به پزشک متخصص ارتوپد یا ستون فقرات و تشخیص هرچه سریع‌تر آسیب‌های وارد شده به نواحی کمر، پا و نخاع احتمال بروز عوارض خطرناکی مانند فلج کامل و یا افت شدید عملکرد سیستم اسکلتی-عضلانی را تا حد زیادی کاهش می‌دهد و بیماری بهتر کنترل و درمان می‌شود. برای آشنایی با نشانه­ها و درمان­های فلج پا برآمده از دیسک کمر، تا انتهای این متن همراه ما باشید.

فهرست مطالب:

رابطه دیسک کمر و فلج پا

تاثیر تنگی کانال نخاع در آسیب به دیسک کمر و فلج پا

آناتومی دیسک کمر

آسیب­های دیسک کمر و علل آن

نشانه­های دیسک آسیب­دیده

درمان فلج پا ناشی از دیسک کمر

سخن پایانی

 

 

رابطه دیسک کمر و فلج پا

زمانی که ریشه­های عصبی اطراف دیسک­ها تحت‌فشار قرار بگیرند، ممکن است فلج پا اتفاق بیفتد. این موضوع چندان متداول نیست اما در صورت بروز، تقریباً تمام توانایی حرکتی بدن را تحت تأثیر قرار خواهد داد. به‌طور کلی دیسک گردن و کمر باعث ایجاد بی­حسی و مشکلاتی در حرکت می­شوند، اما فلج پا زمانی رخ می­دهد که فشارهای وارد شده به نخاع و ریشه­های عصبی ناحیه دیسک‌های کمر بسیار شدید باشد. دیسک­ها را می­توان به نوعی محافظ مهره­ها و اعصاب مستقر در ستون فقرات نیز دانست. روشن است که آسیب آن­ها می­تواند سبب عارضه­های اسکلتی یا عصبی شدیدی شود که بخش بزرگی از توان حرکتی را از بین می­برد. زمانی که پا در آستانه فلج شدن به دلیل دیسک کمر قرار دارد، ممکن است نشانه­های زیر پدیدار شوند:

-         گزگز و بی­حسی شدید و مداوم در پا یا دیگر اندام­ها

-         سوزش و گزگز در ران و باسن

-         درد باسن

-         احساس ناتوانی در حرکت دادن پا

-         بی‌اختیاری در ادرار و مدفوع

-         بی­حسی در ساق و ران پا

چنانچه دچار درد کمر هستید و حدس می­زنید که درد ناشی از دیسک است، حتماً با مشاهده نشانه­های گفته شده، بدون درنگ به پزشک متخصص ارتوپد مراجعه کنید تا در صورت نیاز شما را به یک متخصص ستون فقرات ارجاع دهد. اقدامات پزشکی هرچه سریع­تر انجام شوند، احتمال خطر فلجی پا به حداقل می­رسد.

جدا از فتق یا آسیب­های دیگر دیسک کمر، عوامل دیگری نیز هستند که میان دیسک کمر و فلج پا ارتباط برقرار می­کنند. گاهی شدت آسیب‌دیدگی دیسک زیاد است و روش‌های درمانی دیگر کارساز نیستند. درنتیجه پزشک دستور جراحی را صادر می­کند. جراحی ستون فقرات از آن­جایی که به‌طور مستقیم با اعصاب و نخاع سروکار دارد، عملی پرریسک است. یکی از ریسک‌های این جراحی نیز، فلج شدن پا می­باشد که به دلایل زیر ممکن است حین یا پس از جراحی رخ دهد:

-         بی‌تجربه بودن جراح

-         جوش نخوردن مهره­ها پس از جراحی و وارد آمدن فشار بر اعصاب مرتبط

-         بالا بودن سن بیمار

-         مبتلا بودن بیمار به برخی از بیماری‎های زمینه‌ای مانند دیابت

-         چاقی بیمار

-         عدم مراقبت­های لازم و عمل به دستورات پزشک پس از جراحی

-         حمل اجسام ( پس از جراحی دیسک کمر، حمل اجسام سبک هم می­تواند خطرناک باشد.)

با انتخاب یک جراح مناسب ارتوپد یا مغز و اعصاب و عمل به توصیه­های او، می­توانید ریسک جراحی را به‌شدت کاهش دهید.

تاثیر تنگی کانال نخاع در آسیب به دیسک کمر و فلج پا

از دیگر عواملی که ممکن است سبب آسیب به دیسک کمر و فلج پا شود، تنگی کانال نخاع است. عارضه تنگی کانال نخاع بیش­تر به علت بالا رفتن سن رخ می­دهد و یک روند آرام و تدریجی دارد. تنگی کانال نخاع زمانی اتفاق می‌افتد که به هر دلیلی، فضای اطراف نخاع محدود شود و اعصابی که از آن قسمت عبور می­کنند، تحت‌ فشار قرار بگیرند. درد، بی­حسی و گزگز پا از نشانه­های اولیه تنگی کانال نخاع نیز می­باشند. فلجی پا در اثر تنگی کانال نخاع نادر است، اما چنانچه فضای اطراف نخاع با محدودیت زیادی مواجه شود، احتمال آسیب عصبی زیاد می­شود و این آسیب می­تواند منجر به فلج پا گردد. پزشکان متخصص باتجربه در این زمینه اغلب برای بهبود دردهای ناشی از تنگی کانال نخاع، توصیه به استراحت و اصلاح حرکات می­کنند. اما برای موارد شدید، احتمالاً چنین درمان­هایی نیاز باشد:

-         تزریق استروئید به فضای اپیدورالی اطراف کانال نخاع

-         اوزون تراپی

-         استفاده از روش RF

-         از بین بردن یک رباط ضخیم پشت ستون فقرات با کمک لیزر برای افزایش فضای کانال نخاعی

-         هیدروسیژن

-         جراحی

آناتومی دیسک کمر

برای درک بهتر رابطه دیسک کمر و فلج پا دانستن شکل و عملکرد دیسک کمر می­تواند بسیار مفید باشد. به طور کلی ستون فقرات یعنی محور اصلی بدن، از 24 مهره متحرک ساخته شده که 5 عدد از آن­ها، در قسمت کمر می­باشند. وظیفه اصلی ستون فقرات کمری، تحمل وزن بدن است. این مهره­ها در جذب فشار و شوک ناشی از بلند کردن و حمل اجسام، مؤثر هستند. در علم پزشکی مهره­های ستون فقرات کمری از L1 تاL5 نام­گذاری می­گردند.

آسیب­های دیسک کمر و علل آن

دیسک به قسمتی گفته می‌شود که مانند یک اهرم در بین مهره‎های ستون فقرات قرار گرفته است. این اهرم قابلیت چرخش زیادی داشته و به مهره‌ها اجازه می‌دهد در جهت‌های مختلف حرکت کنند. آسیب­های زیادی دیسک کمر را تهدید می­کنند. فتق دیسک و دیسکوپاتی از جمله این آسیب­ها می­باشند. بیش­ترین دلیلی که سبب آسیب به دیسک می­شود، پیری است. اما ممکن است در سنین کم نیز به دلیل انجام برخی حرکات ورزشی و یا آسیب ناشی از حوادثی مثل تصادف این اتفاق بیفتد. در افراد مسن به دلیل اینکه بدن انسان با بالا رفتن سن فرسوده می­شود و این فرسایش استخوان­ها را ساییده می­کند، آسیب دیسک اتفاق می‎افتد. فرسایش استخوان­های ستون فقرات سبب می­شود که به دیسک­ها فشار وارد شود و آن­ها از جایگاه خود بیرون بیایند. همچنین با افزایش سن، ماده ژله مانند میان دیسک هم به‌مرور از بین می­رود و دیسک حالت خشک و انعطاف‌ناپذیری پیدا می­کند. البته عوامل دیگری همچون ضربه‌های فیزیکی هم می­توانند به دیسک آسیب بزنند.

می­توان علل مختلف آسیب­های دیسک کمر را در موارد زیر خلاصه کرد:

-         ضربه­های فیزیکی در اثر تصادف رانندگی، برخورد اجسام با کمر و...

-         حمل نامناسب اجسام

-         مسائل مربوط به ژنتیک و وراثت

-         استعمال دخانیات ( دود سیگار و سایر دخانیات باعث می­شود که اکسیژن کافی به ستون فقرات و دیسک­ها نرسد.)

-         برخی از شغل­ها که در آن حمل اجسام سنگین یا نشستن طولانی مدت مقابل رایانه به مدت طولانی، امری عادی است.

-         برخی از فعالیت­های ورزشی

آسیب­دیدگی دیسک بیش­تر مربوط به اشخاصی است که در دهه چهارم یا پنجم زندگی خود به سر می­برند. اما همان­طور که گفته شد، برخی از حوادث یا حرکات غیر استاندارد نیز می­توانند این عارضه را در جوان­ترها ایجاد کنند.

نشانه­ های دیسک آسیب ­دیده

بزرگ­ترین نشانه آسیب­دیدگی دیسک کمر، درد در ناحیه کمر است. از دیگر نشانه­های آن می­توان موارد زیر را نام برد:

-         فلج پا یا دیگر نقاط بدن

-         درد در ساق پا، ران­ها و باسن

-         درد کمر هنگام تغییر وضعیت آن

-         گرفتگی عضلات کمر و پا

-         ضعف عضلانی در نواحی مختلف بدن

-         گزگز دست‌وپا

-         ناتوانی در نگهداری اشیا

برخی از نشانه­های ذکرشده، می­توانند شما را از انجام هرگونه فعالیتی بازبدارند. اگر مدت زیادی با درد کمر درگیر بودید، حتماً به پزشک ارتوپد یا مغز و اعصاب مراجعه نمایید تا از بروز دیگر نشانه­ها پیش­گیری کنید.

درمان فلج پا ناشی از دیسک کمر

بهتر است در همان ابتدای مشاهده نشانه‌های درد در کمر، لگن، باسن، پا و انگشتان پا به یک متخصص ارتوپد مراجعه کنید تا در صورت آسیب به دیسک کمر هرچه زودتر درمان شروع شود و از عوارضی مانند فلج پا جلوگیری گردد. زمانی که درد کمر شما شدید شد و یا نشانه­های خطر فلجی پا را مشاهده کردید، باز هم اگر سریع مراجعه کنید شاید فرصتی برای پیشگیری از فلج پا، باشد. پزشک برای پیش­گیری از فلج پا و درمان آن، نخست نیاز دارد که نوع و شدت آسیب را مشخص کند. برای این کار ابتدا معاینات بالینی و تست­های عصبی را انجام می­دهد. سپس با بررسی آزمایش­های تصویربرداری یا دیگر آزمایش­ها، تشخیص دقیق و شیوه درمانی را اعلام می­کند. برای درمان یا جلوگیری از فلج پا، ابتدا باید عامل آن یعنی آسیب‌دیدگی دیسک از بین برود. برای درمان آسیب‌دیدگی دیسک کمر و فلج پا موارد زیر، رایج­ترین درمان­ها هستند:

-         فیزیوتراپی

-         کاردرمانی

-         تزریق برخی از داروهایی که به حرکت بهتر ماهیچه کمک می­کنند.

-         جراحی

درمان فلج پا امری زمان­بر و اغلب در صورت جراحی دردناک است و باید در طول درمان بسیار صبور باشید تا توانایی شما برگردد و قرار نباشد برای کل عمر خود بدون حرکت بمانید. اگر آسیب دیسک کمر و فلج پا به‌گونه‌ای بود که امکان درمان آن وجود نداشت، پزشک راه­حل­هایی برای تسهیل زندگی و فعالیت­ها با این بیماری مانند استفاده از عصا یا صندلی چرخ دار را ارائه خواهد کرد که امیدواریم با شناخت علائم این آسیب و مراجعه به موقع به پزشک برای هیچ کدام از شما عزیزان این اتفاق نیفتد.

سخن پایانی

دیسک کمر و فلج پا به دلایل متعددی از جمله افزایش سن، رخ می­دهند. فلج پا بر اثر آسیب‌دیدگی دیسک کمر قابل پیش­گیری است، اما باید با مشاهده نخستین نشانه­های خطر، به متخصص ارتوپد مراجعه کنید. پس همواره دردهای ستون فقرات را جدی بگیرید تا از عوارض بی­شمار آن از جمله فلجی، ازکارافتادگی، ناتوانی جنسی و بی­اختیاری در ادرار و مدفوع، در امان باشید.

خوشبختانه در کلینیک تخصصی ما تیمی از متخصصین بسیار باتجربه در این زمینه فعال هستند که می‌توانند شما را به طور کامل ارزیابی کرده و درمان‌های لازم جهت جلوگیری از عارضه خطرناک فلج پا را انجام دهند.  جهت مشاوره یا مراجعه به این کلینیک می‌توانید از لینک‌های موجود در سمت چپ صفحه یا شماره تلفن‌های موجود در بخش تماس با ما استفاده کنید.

برای اطمینان از تشخیص صحیح نیز می‌توانید به کلینیک تخصصی ما مراجعه کرده و تحت نظر متخصصانی حاذق معاینه و درمان شوید. برای گرفتن نوبت از شماره تلفن‌های موجود در بخش تماس با ما استفاده کنید.

شما می توانید برای آگاهی از تازه های درمان بیماری های ارتوپدی و دیدن فیلم ها و مطالب آموزشی ، از طریق آیکون های سمت چپ وارد صفحه اینستاگرام ما شده و سوالات خود را به طور مستقیم با پزشکان در میان بگذارید.

مجموعه ارتوپدی ما با بهره مندی از به روزترین تجهیزات پزشکی و متخصصین ارتوپدی متبحر برای درمان انواع بیماری های ارتوپدی در خدمت شما عزیزان است.